โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่

โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่

ที่มา: มะเร็งวิทยาสมาคมแห่งประเทศไทย (http://www.tsco.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=57:2011-02-23-17-14-26&catid=46:2011-02-23-17-03-08)

โดย: อ.พญ.สุดสวาท เลาหวินิจ

โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ ภัยเงียบ ไม่เลือกเพศ และวัย

โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ คืออะไร

โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นมะเร็งที่เกิดขึ้นจากเซลล์เยื่อบุลำไส้ใหญ่ซึ่งเป็นทางเดินอาหารส่วนปลาย ลำไส้ใหญ่สามารถแบ่งได้เป็น 2 ส่วนคือ ลำไส้ใหญ่โคลอน (Colon) และมีส่วนลำไส้ใหญ่ส่วนปลายคือช่วงส่วนยาว 6 นิ้วสุดท้ายก่อนถึงทวารหนัก เรียกว่า ลำไส้ใหญ่ เรคตั้ม (Rectum) มะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นมะเร็งที่มีความสำคัญมากอย่างหนึ่ง จากสถิติทั่วโลกพบมะเร็งลำไส้ใหญ่มากเป็นอันดับ 4 ในผู้ชาย และเป็นอันดับ 3 ในผู้หญิง นอก จากนี้โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นสาเหตุการตายจากโรคมะเร็งในอันดับที่ 4 รองจากมะเร็งปอด, มะเร็งกระเพาะอาหาร และมะเร็งตับ ในประเทศไทย พบโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ในผู้ชายมากเป็นอันดับ 3 รองจากมะเร็งตับและมะเร็งปอด พบมากเป็นอันดับที่ 5 ในผู้หญิง รองจากโรคมะเร็งปากมดลูก, มะเร็งเต้านม, มะเร็งตับและมะเร็งปอด


สาเหตุของการเกิดและปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่

สาเหตุของการเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ค่อนข้างสลับซับซ้อนและยังไม่ชัดเจนว่าเกิดจาก อะไร แต่ปัจจุบันมีปัจจัยเสี่ยงของการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ซึ่งควรทราบซึ่งจะกล่าว ต่อไป การพบปัจจัยเสี่ยงไม่ได้หมายความว่าจะต้องเกิดมะเร็งทุกรายไป หากท่านสงสัยว่าท่านมีความเสี่ยงกรุณาปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำเพิ่มเติม


ปัจจัยเสี่ยงของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ ได้แก่

- อายุ 50 ปี หรือมากกว่า
- มีคนในครอบครัวเป็นโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
- คนที่มีประวัติเป็นโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่, มะเร็งรังไข่, มะเร็งมดลูก และมะเร็งเต้านม มาก่อน
- คนที่เคยมีติ่งเนื้อ (Polyps) ในลำไส้ใหญ่
- คนที่เคยเป็นโรคลำไส้ใหญ่อักเสบ
- โรคอ้วน
- สูบบุหรี่


อาการที่ชวนสงสัยว่าอาจเป็นโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ (อาการมะเร็งลำไส้)

อาการที่ชวนสงสัยว่าอาจเป็นโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่พบบ่อย ได้แก่

- อุจจาระมีมูกเลือดหรือสีดำคล้ำ หรือดำแดง
- นิสัยการขับถ่ายเปลี่ยนแปลงไป เช่น มีอาการท้องผูก หรือท้องเสียเกิดขึ้นใหม่ หรือมีอาการท้องผูกสลับท้องเสีย
- ขนาดของเส้นอุจจาระเล็กลงกว่าปกติ
- มีความรู้สึกเหมือนถ่ายอุจจาระไม่สุด
- มีอาการแน่นท้อง, ท้องอึด, ปวดท้อง, อาเจียน
- มีอาการอ่อนเพลีย น้ำหนักลดโดยไม่รู้สาเหตุ


วิธีการป้องกันโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่

- รับประทานอาหารถูกสุขลักษณะ รับประทานอาหารที่มีผักผลไม้มากๆ หลีกเลี่ยงอาหารพลังงานสูง เช่น ของหวานของมันเพื่อหลีกเลี่ยงโรคอ้วน
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
- งดสูบบุหรี่
- ทำการตรวจคัดกรองโรคกรณีที่มีปัจจัยเสี่ยง หรือมีอาการชวนสงสัยว่าอาจจะเป็นโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่


การตรวจคัดกรองโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่

- จากผลการศึกษาการตรวจกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ในต่างประเทศทำให้มีคำแนะนำให้ตรวจคัดกรองโรคนี้ในประชากรทั่วไปอายุ 50 ปี หรือมากกว่า หรือคนที่มีประวัติโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ในครอบครัว หรือคนที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อโรค
- วิธีตรวจคัดกรองโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ ได้แก่ การตรวจหาเลือดในอุจจาระ และ/หรือ การตรวจเอ็กซเรย์สวนแป้งตรวจดูลำไส้ใหญ่ และ/หรือการตรวจลำไส้ใหญ่ทางกล้อง

วิธีการวินิจฉัยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่

เมื่อมีอาการชวนสงสัยว่าจะเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่แพทย์จะทำการตรวจโดยการซักประวัติ ตรวจร่างกาย การตรวจหาเลือดในอุจจาระ การสวนแป้งดูลำไส้ใหญ่และหรือการส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่พร้อมกับการตัดชิ้น เนื้อเพื่อการวินิจฉัยทางพยาธิวิทยา หลังจากนั้นแพทย์จะทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ของช่องท้อง และอื่นๆ เพื่อประเมินความระยะของโรค และการแพร่กระจายของโรค

แพทย์ให้การรักษาโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ อย่างไร

วิธีการรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่ขึ้นกับระยะของโรคและตำแหน่งลำไส้ใหญ่ที่ผู้ป่วยเป็น

1. การผ่าตัดเอาก้อนมะเร็งออกสำหรับผู้ป่วยระยะแรก (ระยะที่ 1-3)

2. การ รักษาเสริมด้วยยาเคมีบำบัด โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่โคลอน ระยะที่ 3 และระยะที่ 2 บางราย และการรักษาเสริมด้วยรังสีรักษาร่วมกับยาเคมีบำบัดในผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ ใหญ่เรคตั้ม (rectum) ระยะที่ 2 และ 3 เพื่อป้องกันการกลับมาของโรค

3. การรักษาด้วยยาเคมีบำบัดสำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะแพร่กระจายหรือ ระยะที่ 4 ที่มีร่างกายแข็งแรงพอ การรักษาก็สามารถทำให้ผู้ป่วยมีชีวิตอยู่ได้นานขึ้น

4. การรักษาประคับประคองเช่นการรักษาด้วยรังสีรักษาเพื่อควบคุมอาการปวดและอาการ อื่นจากโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ และการให้ยาเพื่อบรรเทาและควบคุมอาการปวดจากโรคมะเร็ง


เอกสารอ้างอิง : สุดสวาท เลาหวินิจ (ม.ป.ป.) โรคมะเร็งลำไล้ใหญ่ (ออนไลน์) แหล่งที่มา : http://www.tsco.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=57:2011-02-23-17-14-26&catid=46:2011-02-23-17-03-08 วันที่สืบค้น 1 พ.ย.2555